Afgelopen najaar werd de warmtekaart voor Friesland gepresenteerd. Een analyse van de meest kansrijke warmtevoorziening per buurt in 2050. Als trotse inwoner van Friesland ben ik natuurlijk benieuwd wat de uitkomsten zijn voor mijn woonwijk in Sneek; geothermie. Oké, wij gaan dus aan de geothermie… Maar wat betekent dat voor mijn directe leefomgeving? En wat als het een andere warmteoplossing is die uit de transitievisie warmte naar voren komt? Dat is ook wat de gemeente Súdwest-Fryslân zich afvroeg en samen met hen werken we aan het antwoord op deze vraag.
“Ieder voordeel heeft zijn nadeel”: dat gaat ook op in de warmtetransitie. Maar wat is nu de beste keuze en wiens perspectief is hierin het meest bepalend? De bewoner, de netbeheerder, het energiebedrijf? Vraag drie belanghebbenden en je krijgt waarschijnlijk drie verschillende antwoorden. Om toch richting te kunnen geven hebben collega Frank van Bergen en ik nagedacht over hoe je met dit type vragen om moet gaan. We zijn gekomen tot een grafische weergave waarin we de impliciete keuzes van warmteoplossingen laten zien. De aanpak werkt in drie stappen:
We zijn gestart met het vaststellen van de kenmerken van de verschillende warmteoplossingen. Dit hebben we gedaan op basis van een ‘expert judgement’. Deze kenmerken hebben we kunnen groeperen in 3 thema’s.
In totaal geeft dit 15 kenmerken die objectief zijn beoordeeld. Deze beoordeling is op een schaal van 1-5 uitgevoerd.
In de afbeelding hierboven zijn de resultaten voor bijvoorbeeld geothermie en warmtepompen gegeven. Het blauwe ‘kansen-vlak’ wil je zo groot mogelijk hebben. Een groot oppervlak wil zeggen; ‘eenvoudige’ inpassing in de woning. Het roze ‘overwegingen-vlak’ geeft inzicht in de bijeffecten van de warmtetechniek. Dit is waarschijnlijk het gebied waar concessies moeten worden gedaan. Het oranje ‘showstoppers-vlak’ moet bij voorkeur natuurlijk zo klein mogelijk zijn. Wanneer hier uitslagen in te zien zijn kan zijn dit de criteria waaraan gewerkt moet worden om deze blokkades weg te nemen.
In de volgende stap kunnen de verschillende belanghebbenden een weging geven aan de kenmerken, bijvoorbeeld: Hoe belangrijk vindt een bewoner van een portiekwoning in de binnenstad van Amsterdam ruimtebeslag van een technische installatie in zijn woning. Het antwoord op deze vraag is waarschijnlijk anders als je dezelfde vraag stelt aan een bewoner van een woonboerderij in de landerijen van midden Drenthe. Deze beoordeling resulteert uiteindelijk in een weging op dat specifieke kenmerk. Wanneer je alle kenmerken van een warmteoplossing met een wijk bespreekt, worden ze een volwaardig gesprekspartner in de discussie. De bewoners zijn dan ook in staat om keuzes te maken. Vervolgens moet ditzelfde proces worden doorlopen door alle stakeholders.
Wanneer alle stakeholders inzicht hebben in elkaars standpunten ten opzichte van de warmteoplossingen kan in gesprek gegaan worden over de verschillen. Daar waar de ‘groene vlakken’ groot uitslaan, zijn geen problemen te verwachten. Daar waar de showstoppers ontstaan moeten maatregelen getroffen worden om deze blokkades weg te nemen. Denk bijvoorbeeld aan stankoverlast van een bio-vergistingsinstallatie of het ontbreken van voldoende terugverdiencapaciteit in de businesscase. Tot slot zijn er nog de impliciete keuzes van de warmteoplossing, daar moet eenieder zich vooral van bewust zijn, denk daar aan zwaar wegtransport voor houtachtige biomassa of overlast door het aanleggen van warmteleidingen. Dit sluit daarmee goed aan op het stappenplan waar we eerder over schreven.
Zoals gezegd hebben we deze generieke beoordeling mogen maken voor de gemeente Súdwest-Fryslân en hebben we stap 1 kunnen toetsen, dat werkt! Hopelijk kunnen we binnenkort starten met het ophalen van de verschillende standpunten van alle stakeholders en kunnen we op zoek gaan naar de warmteoplossing die per wijk het grootste draagvlak heeft. Frank en ik zijn er klaar voor!
Wilt u ook aan de slag met de warmtetransitie? Neem dan contact met ons op.
"Benieuwd hoe jouw gemeente kansen kan pakken in de warmtetransitie?"
Manager sales & marketing