23 vergisters mogen weer van het slot

Op 6 februari 2024 heeft Platform Groen Gas een bericht gepubliceerd waarin wordt gecommuniceerd dat na vier maanden de 23 vergisters in Friesland, Groningen en Drenthe van het slot mogen. Onder de desbetreffende vergistingsinstallaties bevinden zich ook diverse 'eerste-uurs klanten' van Ekwadraat. In oktober 2023 wordt bij deze vergisters amfetamine gevonden in het digestaat. Vanwege een gebrek aan informatie over de situatie, neemt de sector zelf het initiatief om de situatie te onderzoeken en de effecten te achterhalen. Onze collega Jan Zuidema heeft vanuit Ekwadraat de rapportage geschreven en het proces gecoördineerd,  met als doel de vergisters weer in werking te laten treden en duidelijkheid te scheppen over de situatie. 

Jan Zuidema

''De ondernemers zijn onterecht hard aangepakt wat door samenwerking met de sector voorkomen had kunnen worden. Fijn dat het perspectief is gekeerd en de ondernemers weer volop groen gas kunnen produceren.''

Persbericht Platform Groen Gas: vergisters in Noord Nederland van het slot

Groningen - 6 februari 2024 - Na vier maanden is er een einde gekomen aan de amfetaminezaak in Noord Nederland. In oktober 2023 werden bij 23 vergisters in Friesland, Groningen en Drenthe amfetamine gevonden in het digestaat. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit suggereerde dat de Opiumwet op de bevindingen van toepassing was waardoor de productie van de vergisters werd stilgelegd. Opvallend detail is dat het hier om minimale hoeveelheden amfetamine ging en er geen andere sporen van drugsgerelateerd afval zijn aangetroffen. Wat ook opvalt is dat de gevonden waarden bij zowel de eerste als de tweede controle vrijwel gelijk zijn. De aanvankelijke verdenking van dumping van illegaal drugsafval is dan ook ongegrond. Op basis van de huidige inzichten kunnen we nu stellen dat de Omgevingsdiensten de uitkomsten verkeerd hebben geïnterpreteerd. Daarnaast blijkt uit onderzoek van twee onafhankelijke advocatenkantoren dat de Opiumwet niet van toepassing is en dat er geen sprake is van overtreding van de meststoffenwet.

Door gebrek aan informatie over de verrichte onderzoeken, heeft de branche zelf het onderzoek ter hand genomen naar de mogelijke herkomst, oorzaak en schadelijkheid van de aangetroffen amfetamine in het digestaat. Enerzijds om antwoord te vinden op alle vragen, anderzijds omdat men zich niet herkende in de vermoedens van illegale dumping van drugsafval via mest- en/of co-producten.


Amfetaminevorming door biochemisch proces meest voor de hand liggend
Het ingestelde onderzoek door de sector* geeft de volgende resultaten weer:

  • Er zijn door de overheid en industrie geen aanwijzingen gevonden dat de amfetamine gerelateerd is aan drugs en/of drugs(afval) dumping. Omdat:
    • er geen gebruikelijke afvalstoffen van drugsproductie zijn aangetroffen;
    • in de input van de vergisters geen amfetamine is gevonden;
    • ook bij vergisters die géén dierlijke mest gebruiken en bij monomestvergisters (zonder co-producten) zijn amfetamine in het digestaat aangetroffen.
  • Amfetamine wordt door water en daglicht snel biologisch afgebroken.
  • Recent onderzoek toont aan dat ook bij vergisters buiten Noord Nederland en zelfs in het buitenland amfetamines in het digestaat zijn aangetroffen. Hierdoor is het nog onwaarschijnlijker dat drugsafval de oorzaak is van de aangetroffen amfetamine.
  • Bij bodemonderzoek van een akker waar in 2023 - en de jaren daarvoor - positief getest digestaat is uitgereden, zijn geen sporen van amfetamine in de bodem aangetroffen.
  • Op basis van onderzoek naar alle mogelijke routes is de vorming van amfetamine door een biochemisch proces in de vergisters de meest waarschijnlijke. Dit wordt onderschreven door experts. Tot op heden was dit onbekend omdat er nooit eerder onderzoek naar verricht is. Er is hier wereldwijd geen informatie over te vinden.


Provincies herzien het genomen besluit
Op basis van een gedegen analyse van alle beschikbare feiten hebben de gedeputeerden van de drie provincies besloten de 23 getroffen productiebedrijven weer vrij te geven. Gedeputeerde Jisse Otter: “De vondst van amfetamine in het digestaat kwam als een verrassing. Ik ben blij dat we voor nu een oplossing hebben, zodat de covergisters verder kunnen. Er moet echter nog wel verder onderzoek plaatsvinden naar de aanwezigheid van de amfetamine in het digestaat en de schadelijkheid voor mens en milieu. Het Rijk onderzoekt dit verder.”


Robert Goevaers, directeur van het Platform Groen Gas, is verheugd over de beslissing van de noordelijke provincies: “Het is fijn voor de bedrijven en voor de branche dat deze gedeputeerden het eerder genomen besluit terugtrekken en een punt zetten achter deze zaak. Nu is het zaak dat de productie bij de betrokken bedrijven weer op gang komt. Als sector zullen we met de overheid in overleg gaan wat er nu nog gedaan kan worden aan de inbreuk op het imago dat is ontstaan. Als sector zullen we keihard doorwerken om Nederland elke dag een stukje groener te maken.”

*Bekijk het informatiedocument hier: informatiedocument Amfetamine vergisters